Xususiy mulk – fuqarolar va tadbirkorlarga egalik qilish, foydalanish hamda sotish, ayirboshlash, ijara va foydalanishga berish huquqi bilan tegishli bo‘lgan pul, bino-inshoot, transport vositalari, daraxt, hayvonlar, aktsiyalar, qimmatli qog‘ozlar, asbob-uskunalar va boshqalar.
Xususiy mulk huquqini himoya qilish usullari
- xususiy mulk huquqini tan olish;
- xususiy mulk huquqi buzilishidan oldingi holatni tiklash va xususiy mulk huquqini buzadigan yoki uning buzilishi xavfini tug‘diradigan harakatlarning oldini olish;
- bitimni haqiqiy emas deb topish va uning haqiqiy emasligi oqibatlarini qo‘llash;
- davlat organining va boshqa organning yoki fuqarolar o‘zini o‘zi boshqarish organining hujjatini haqiqiy emas deb topish;
- xususiy mulk huquqini mulkdorning o‘zi himoya qilishi;
- burchni aslicha (natura) bajarishga majbur qilish;
- zararning o‘rnini qoplash;
- neustoyka undirish;
- ma’naviy ziyonni qoplash;
- xususiy mulk huquqi munosabatlarini tartibga solishda qonun hujjatlari barqarorligini ta’minlash;
- davlat organining va boshqa organning yoki fuqarolar o‘zini o‘zi boshqarish organining qonunga zid bo‘lgan hujjatining sud tomonidan qo‘llanilmasligi;
- mol-mulkning ayrim turlariga bo‘lgan xususiy mulk huquqining vujudga kelganligini, o‘zgarganligini va bekor qilinganligini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish.
Imtiyozlar – tadbirkorlik sub’ektlariga qo‘shimcha huquqlar taqdim etish, ayrim majburiyatlarni bajarishdan to‘liq yoki qisman ozod etish yoxud ularni bajarish shart-sharoitlarini engillashtirish.
Imtiyozlar quyidagi turlarga bo‘linishi mumkin
soliq imtiyozlari;
bojxona imtiyozlari;
investiyaviy afzalliklar;
subsidiyalar va boshqalar.
