Қуриш қоидалари тегишли ҳудудларда ва аҳоли пунктларида шаҳарсозлик фаолиятини амалга ошириш тартибини белгилайди.
- Қуриш қоидалари энергияни тежовчи, экологик хавфсиз, ижтимоий фойдали технологияларни қўллаш ва ривожлантиришни рағбатлантириши ва бунинг учун имконият яратиши керак.
- Қуриш қоидалари ҳудудни режалаштириш тарҳи ва туманни (туманлар гуруҳларини) режалаштириш лойиҳалари, аҳоли пунктининг бош режаси ҳамда ҳар бир ҳудуднинг шаҳарсозлик регламентлари асосида ишлаб чиқилади.
- Қуриш қоидалари жорий этилгунга қадар берилган объектларни қуриш учун рухсат берувчи ҳужжатлар ҳақиқий ҳисобланади, бундан аҳоли хавфсизлиги талаблари таъминланмаётган ҳоллар мустасно.
Ҳудудларнинг зоналаштирилиши қулай ҳаёт фаолияти муҳитини таъминлашга, ҳудудларни табиий ва техноген хусусиятга эга фавқулодда вазиятлар таъсиридан муҳофаза қилишга, аҳоли ҳамда ишлаб чиқариш ҳаддан ташқари зич жойлашишининг, атроф-муҳит ифлосланишининг олдини олишга ва муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлардан фойдаланишга, шунингдек маданий мерос объектларини, қишлоқ хўжалиги ерлари ва ўрмонзорларни муҳофаза қилишга қаратилган.
Ҳудудлардан шаҳарсозлик фаолиятини амалга ошириш учун фойдаланишда чекловлар:
- маданий мерос объектларининг муҳофаза зоналарида, қўриқхона зоналарида;
- муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар зоналарида;
- санитария зоналарида;
- муҳофаза зоналарида;
- санитария-муҳофаза зоналарида;
- фойдали қазилмалар жойлашган зоналарда;
- табиий ва техноген хусусиятга эга фавқулодда вазиятларнинг таъсирига дучор бўлган зоналарда;
- фавқулодда экологик вазиятлар ва экологик фалокат зоналарида;
- алоҳида (экстремал) табиий-иқлим шароитли зоналарда белгиланади.
- Аҳоли пунктларининг ҳудудларида қуйидаги ҳудудий зоналар белгиланиши мумкин.
Турар жой зоналари жумласига жамоа боғдорчилиги, узумчилиги ва полизчилигини юритиш учун ажратилган, аҳоли пунктларининг чегаралари доирасида жойлашган ҳудудлар ҳам киради.
- Турар жой зоналарида санитария-ҳимоя зоналарини белгилаш талаб этилмайдиган ҳамда фаолияти атроф-муҳитга зарарли таъсир кўрсатмайдиган (шовқин, тебраниш, магнит майдонлари, радиация таъсири, тупроқ, ҳаво, сувнинг ифлосланиши ва бошқа зарарли таъсирлар), алоҳида турган, биргаликда қурилган, биргаликда-қўшимча қилиб қурилган ёки қўшимча қилиб қурилган ижтимоий ва маданий-маиший объектларни, ибодатхоналарни, автомобиль транспорти тураргоҳларини, саноат, коммунал ва омборхона объектларини жойлаштиришга йўл қўйилади.
Ишлаб чиқариш зоналарида уларнинг иш олиб боришини таъминлайдиган саноат, коммунал, омборхона объектлари, муҳандислик ва транспортга оид инфратузилмалар объектлари жойлаштирилади, шунингдек бундай объектларнинг санитария-муҳофаза зоналари белгиланади.
Қишлоқ хўжалиги мақсадларида фойдаланиладиган зоналар
Ҳарбий объектларнинг ва бошқа режимли ҳудудларнинг зоналари ўзига нисбатан алоҳида режим белгиланадиган объектларни жойлаштириш учун мўлжалланган. Мазкур зоналарнинг ҳудудларидан аҳоли пунктлари чегаралари доирасида фойдаланиш тартиби шаҳарсозлик нормалари ва қоидаларининг, махсус нормативларнинг ва қуриш қоидаларининг талаблари инобатга олинган ҳолда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.