Қонун бўйича меросхўрлар ворисликка навбат тартибида чақириладилар. 

Қонун бўйича ворисликда фарзандликка олинган шахс ва унинг авлодлари, бир тарафдан, фарзандликка олувчи шахс ва унинг қариндошлари, иккинчи тарафдан, туғишган қариндошларга тенглаштириладилар.

Ворислар навбати:

• Қонун бўйича биринчи навбатдаги ворислар

  Мерос қолдирувчининг болалари (шу жумладан фарзандликка олинган болалари), эри (хотини) ва ота-онаси (фарзандликка олувчилар) тенг улушларда қонун бўйича биринчи навбатдаги ворислик ҳуқуқига эга бўладилар. Мерос қолдирувчининг вафотидан кейин туғилган болалари ҳам биринчи навбатдаги ворислар жумласига кирадилар.

• Қонун бўйича иккинчи навбатдаги ворислик

  Мерос қолдирувчининг туғишган ҳамда она (ота) бир ота (она) бошқа ака-укалари ва опа-сингиллари, шунингдек унинг ҳам ота, ҳам она тарафдан бобоси ва бувиси тенг улушларда қонун бўйича иккинчи навбатдаги ворислик ҳуқуқига эга бўладилар.

• Қонун бўйича учинчи навбатдаги ворислик

  Мерос қолдирувчининг туғишган амакиси, тоғаси, аммаси ва холаси тенг улушларда қонун бўйича учинчи навбатдаги ворислик ҳуқуқига эга бўладилар.

• Қонун бўйича тўртинчи навбатдаги ворислик

  Мерос қолдирувчининг олтинчи даражагача (олтинчи даража ҳам шунга киради) бўлган бошқа қариндошлари қонун бўйича тўртинчи навбатдаги ворислик ҳуқуқига эга бўладилар, бунда яқинроқ қариндошлар узоқроқ қариндошларга нисбатан мерос олишда имтиёзли ҳуқуққа эга бўладилар.
  Ворисликка чақириладиган тўртинчи навбатдаги ворислар тенг улушларда мерос оладилар.

• Қонун бўйича бешинчи навбатдаги ворислик

  Мерос қолдирувчининг меҳнатга қобилиятсиз боқимлари, агар улар мерос олмасалар, қонун бўйича бешинчи навбатдаги ворислик ҳуқуқига эга бўладилар.

Мерос очилган жойдаги нотариус меросхўрнинг илтимосига кўра унга меросга бўлган ҳуқуқи тўғрисида гувоҳнома бериши шарт.

Меросга бўлган ҳуқуқ тўғрисидаги гувоҳнома мерос очилган кундан эътиборан олти ой ўтганидан кейин берилади.

Қонун бўйича мерос олинганида ҳам, васиятнома бўйича мерос олинганида ҳам, агар нотариус тегишли мол-мулкка ёхуд бутун меросга нисбатан гувоҳнома беришни сўраб мурожаат этган шахслардан бошқа меросхўрлар йўқлиги тўғрисида маълумотларга эга бўлса, гувоҳнома юқорида кўрсатилган муддат тугамасидан олдин берилиши мумкин.

Маълумот учун: Ворислик тўғрисида умумий қоидалар. Меросни эгаллаш

Қўйидаги хужжатлар талаб этилади:

• Фуқаронинг шахсини тасдиқловчи хужжат;

• Транспорт воситаларини қайд қилиш гувоҳномаси, ДЙҲХХ органлари агрегатлар рақамларининг рўйхатдан ўтказиш рақамларига мувофиқлиги рўйхатдан ўтказиш ҳужжатидаги штамп ёки маълумотнома билан тасдиқланади, тракторлар, ўзиюрар шассилар, трактор тиркамалари ва ўзиюрар йўл қурилиш машиналари учун «Ўздавтехназорат» томонидан берилган белгиланган шаклдаги маълумотнома);
• Мулк умумий биргаликдаги мулк бўлган тақдирда (эр-хотиннинг биргаликдаги мулки), барча эгаларининг (эр-хотиннинг) розилиги;
• Мулк гаровга қўйилган бўлса, гаровга олувчининг розилиги.
• Нотариал тартибда тасдиқланиши лозим бўлган битимларни васийликдаги шахс номидан Васийлар васийлик ва ҳомийлик органларининг фақат рухсати билан тузишга ҳақли.
• Меросга бўлган ҳуқуқ тўғрисидаги гувоҳномага асосан транспорт воситасини қайд этиш гувоҳномаси берилган бўлса — меросга бўлган ҳуқуқ тўғрисидаги гувоҳнома (асли).
• Автомототранспорт воситаси кредит ҳисобига олинаётган бўлса, кредит шартномасини нусхаси керак бўлади.
• Битимлар давлат божининг имтиёзли тўланишига ҳуқуқ берувчи яқин қариндош бўлган шахслар ўртасида тузилаётган бўлса (мулкдорнинг хотинига (эрига), унинг ва хотинининг (эрининг) ота-оналарига, болалари ва уларнинг эр-хотинларига, набираларига, бувиларига, буваларига, ака-укалари ва опа-сингилларига), уларнинг қариндошлигини тасдиқловчи ҳужжатлар тақдим этилади.
• Битим вакил томонидан тузилган тақдирда, ваколатини тасдиқловчи ҳужжат (ишочнома).
• Йўл-транспорт ҳодисаси натижасида шикастланган автомототранспорт воситаси бўйича Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг суд-экспертиза муассасаларининг мутахассислари, бундай муассасалар бўлмаган вилоятларда эса — «Ўзавтотеххизмат» масъулияти чекланган жамияти ташкилотларининг хулосаси.

Маълумот учун: Автотранспорт воситаси олди-сотди, айирбошлаш ва ҳадя шартномаси

Нотариал хизматнинг соддалаштирилган тавсифи
Улушли мулкдаги мол-мулк эр/хотин ўртасида уларнинг келишувига мувофиқ тақсимланиши мумкин.

Хизматни олиш учун зарур бўлган ҳўжжатлар рўйхати, нусхалари сони ва асл ҳужжатларни тақдим этиш зарурлиги кўрсатилган:

• Фуқароларнинг шахси қуйидаги ҳужжатларга асосан аниқланади:
• Ўзбекистон фуқароларининг шахси — Ўзбекистон Республикаси фуқаросининг паспорти;
• ҳарбий хизматчиларнинг шахси — ҳарбий қисмлар ва ҳарбий муассасалар қўмондонлиги томонидан бериладиган шахсий гувоҳномалар ёки ҳарбий билетлар (ҳарбий хизматга мажбур фуқароларнинг ҳарбий билети бундан мустасно);
• чет эл фуқароларининг шахси — уларнинг миллий паспорти (қонун ҳужжатларига мувофиқ чет эл фуқаролари тегишли ички ишлар органлари томонидан рўйхатга олиниши лозим) ёки Ўзбекистон Республикасида яшаш гувоҳномаси ёхуд дипломатик паспорти ёки Ўзбекистон Республикасида аккредитация қилинганлигини тасдиқловчи аккредитация карточкаси;
• фуқаролиги бўлмаган шахс учун — Ўзбекистон Республикасида яшаш гувоҳномаси.
• Никоҳ ҳақидаги гувоҳномаси (эр/хотин учун), никоҳдан ажралганлик ҳақида гувоҳнома (Никоҳ 1998 йилдан 15.09.2010 йилгача бўлган даврда бекор қилинган тақдирда, никоҳни бекор қилиш тўғрисидаги суд қарорини тақдим этиш керак).
• Мулкка бўлган ҳуқуқни тасдиқловчи ҳужжат:
• Кўчмас-муллка бўлган ҳуқуқни тасдиқловчи ҳужжат ва кадастр йиғмажилди (кадастр паспорти);
• Автомототранспор учун - ДЙҲХХ берилган Транспорт воситаларини қайд қилиш гувоҳномаси;
• Бошқа турдаги мулкка бўлган ҳуқуқни тасдиқловчи ҳужжат.
• Бошқа ҳужжатлар (зарур бўлса).

Эр-ҳотин ўртасидаги мулкни бўлиш тўғрисидаги келишув

Ҳадя шартномасига мувофиқ бир тараф (ҳадя қилувчи) бошқа тараф (ҳадя олувчи)га ашёни текинга мулк қилиб беради ёки бериш мажбуриятини олади ёхуд унга ўзига ёки учинчи шахсга нисбатан мулк ҳуқуқи (талаби)ни беради ё бериш мажбуриятини олади, ёхуд уни ўзи ёки учинчи шахс олдидаги мулкий мажбуриятдан озод қилади ёинки озод қилиш мажбуриятини олади.

Тақдим этиладиган хужжатлар:

• Фуқароларнинг шахси қуйидаги ҳужжатларга асосан аниқланад

• Мулкка бўлган ҳуқуқни тасдиқловчи ҳужжат.

• Барча эгаларининг розилиг

• Умумий улушли мулк иштирокчилари ўртасида умумий мулкдаги кўчмас мулк ёки унинг бир қисмидан фойдаланиш тартиби тўғрисидаги келишув.
• Ер участкасига бўлган ҳуқуқнинг давлат рўйхатидан ўтказилганлиги тўғрисидаги Кўчмас мулк объектларига бўлган ҳуқуқларнинг давлат реестридан кўчирма ёки гувоҳнома.
• Кўчмас мулкк объектга бўлган ҳуқуқни давлат рўйхатидан ўтказиш тўғрисида Реестрдан кўчирма.
• Мулк гаровга қўйилган бўлса, гаровга олувчининг розилиги.
• Нотариал тартибда тасдиқланиши лозим бўлган битимларни васийликдаги шахс номидан Васийлар васийлик ва ҳомийлик органларининг фақат рухсати билан тузишга ҳақли.
• Битимлар давлат божининг имтиёзли тўланишига ҳуқуқ берувчи яқин қариндош бўлган шахслар ўртасида тузилаётган бўлса (Мулкдорнинг хотинига (эрига), унинг ва хотинининг (эрининг) ота-оналарига, болалари ва уларнинг эр-хотинларига, набираларига, бувиларига, буваларига, ака-укалари ва опа-сингилларига), уларнинг қариндошлигини тасдиқловчи ҳужжатлар тақдим этилади.
• Битим вакил томонидан тузилган тақдирда, ваколатини тасдиқловчи ҳужжат (ишончнома).

• Кўчмас мулк Сотиб олувчи томон чет эл фуқаролар ҳамда фуқаролиги бўлмаган шахсларг

• Кўчмас-мулк кўчмас мулк банк кредити ҳисобига сотиб олинганда кредит шартномаси керак бўлади.
• Зарур ҳолларда бошқа ҳужжатлар.

Маълумот учун: Уй-жой (квартира)ни бошқа шахсга ўтказиш (олди-сотди, айирбошлаш, ҳадя) шартномаси

Нотариал хизматнинг соддалаштирилган тавсифи:
Фуқаронинг ўзига тегишли мол-мулкни ёки бу мол-мулкка нисбатан ҳуқуқини вафот этган тақдирда тасарруф этиш хусусидаги хоҳиш-иродаси васият деб эътироф қилинади. 

Хизматни олиш учун зарур бўлган ҳўжжатлар рўйхати, нусхалари сони ва асл ҳужжатларни тақдим этиш зарурлиги кўрсатилган
Фуқароларнинг шахси қуйидаги ҳужжатларга асосан аниқланади:

1. Ўзбекистон фуқароларининг шахси — Ўзбекистон Республикаси фуқаросининг паспорти;

• Ҳарбий хизматчиларнинг шахси — ҳарбий қисмлар ва ҳарбий муассасалар қўмондонлиги томонидан бериладиган шахсий гувоҳномалар ёки ҳарбий билетлар (ҳарбий хизматга мажбур фуқароларнинг ҳарбий билети бундан мустасно);
• Чет эл фуқароларининг шахси — уларнинг миллий паспорти (қонун ҳужжатларига мувофиқ чет эл фуқаролари тегишли ички ишлар органлари томонидан рўйхатга олиниши лозим) ёки Ўзбекистон Республикасида яшаш гувоҳномаси ёхуд дипломатик паспорти ёки Ўзбекистон Республикасида аккредитация қилинганлигини тасдиқловчи аккредитация карточкаси;
• Фуқаролиги бўлмаган шахс учун — Ўзбекистон Республикасида яшаш гувоҳномаси.

2. Меросхўр тўгрисида маълумотлар (жисмоний шахс: Фамилия, Исм, Отасини исми ва туғилган санаси; юридик шахслар: идентификацион маълумотлари, юридик шахснинг номи ва шакли, рўйхатдан ўтган давлати).

Маълумот учун: Васиятнома